những trái hồng mùa thu

 

photo dtk 2023: vườn hồng

Sáng nay vào thu, khí trời chỉ hơi se lạnh. Cây hồng trồng mới hai năm đã ra khá nhiều trái. Chợt nhớ những kỷ niệm ngày xưa.

Nhà tôi hồi nhỏ, mẹ đi lấy chồng xa, gửi nhà tôi ở trọ dì Năm. Có phận sự chính là giữ em, đưa võng cho tụi nó ngủ, hoặc bồng đi chơi. Ngày Tết, Là bồng đứa em theo đám múa lân từ sáng tới chiều, đói thì đập bể trái dưa hấu cạp ăn. Tới tuổi đi học trường làng, buổi trưa bà ngoại đem gà mên cơm đến trường. Một bữa bà quên, buổi trưa nhờ người quen nhắn với bà nội nhà ở gần trường sai người nhà đem cơm lại. Là mắc cở, không chịu ra nhận gói cơm. Buổi chiều ra về, cùng với một con bạn. Là đói bụng mờ cả mắt, đi trên đường làng mệt lả, cứ đòi nằm trên bờ cỏ ngủ. Con bạn phải dìu đi mấy lần mới về tới nhà. Lục nồi trong bếp được chén cơm nguội, đem chan nước luộc bầu, ăn ngon lành. Có những ngày không có gì ăn, bà ngoại dẫn Là đi hái mấy trái trâm ăn lót dạ.

Sau bà má gởi tiền về cho dì Năm. Cho Là đi học trường bà sơ ở Lái Thiêu, rồi sau gởi đi nội trú ở Sài Gòn. Cuối tuần, không có ai tới rước, ở lại một mình trong phòng nội trú. Chiều chúa nhật, mấy đứa bạn mới lục tục về trường. Có một đứa cùng lớp, mỗi lần về trường đều mang theo quà cáp. Hôm đó, nó cầm trên tay một trái cây rất lạ, màu đỏ cam, giẹt như trái cà chua. Con nhỏ rất đẹp, nhưng bị câm. May có đứa bạn khác nói cho Là biết đó là trái hồng. Hình như lần đó Là chưa được cắn một miếng hồng nào.

Còn tôi, kỷ niệm đầu tiên về trái hồng là trên chuyến tàu di cư từ Hải Phòng, ghé Nha Trang, rồi tới Sài Gòn. 

Tôi còn nhớ rõ, mấy ngày lênh đênh trên biển cả. Lúc đầu, ở dưới hầm tàu. Người ta nôn mửa đầy chung quanh giường sắt hai tầng. Hôi hám muốn nghẹt thở. Cha mẹ tôi xin phép được đưa lên boong tàu. Che bạt nằm, gió biển thổi phần phật. Nhưng chúng tôi vẫn cảm thấy dễ chịu hơn ở dưới hầm. Bên cạnh chỗ chúng tôi nằm, có ông lính khố xanh khố đỏ, — theo lời cha tôi —, luôn mồm kể chuyện. Tôi nghe ông nói chữ "bánh tây", sau này mới biết đó là "bánh mì". Ông ta còn chia cho chúng tôi miếng bánh biscuit lạt, khổ vuông 10 phân, ăn bùi bùi. Cha tôi bảo đó là trong khẩu phần cho quân đội Pháp.

Mẹ tôi không biết dự bị lúc nào, cho chúng tôi ăn trứng gà luộc, món tráng miệng có sẵn thúng quýt vàng ươm. Lúc ghé cửa biển Nha Trang, có thuyền cập bên hông tàu buôn bán xôn xao. Đó là lần đầu tiên tôi được ăn củ mã thầy và một thứ quả khô lạ lắm. Đó là những miếng giẹt, hình tròn, trên phủ đầy bột trắng. Mẹ tôi đem ngâm vào nước nóng, bột trôi sạch, hiện ra một thứ trái nâu nhạt, ở giữa nhận ra cuống trái nhiều cánh. Mẹ cắt ra làm nhiều miếng, đưa cho chúng tôi ăn, ngọt ngào, dẻo quẹo.

Đó là lần đầu tiên tôi được thưởng thức trái hồng khô. Hương vị thần tiên.