Tố Hữu, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên... và Staline

Tài liệu lịch sử:
https://vanviet.info/tu-lieu/thng-ba-1953-to-huu-xun-dieu-huy-can-che-lan-vin-deu-c-tho-ve-stalin/

Đầu tháng Ba 1953, tại Việt Bắc, được tin lãnh đạo Liên Xô J. Stalin qua đời, tạp chí VĂN NGHỆ của Hội Văn nghệ Việt Nam đã ra số đặc biệt (s. 40, tháng Ba 1953) về J. Stalin, trong đó có bài của Hồ Chí Minh, thơ của Chế Lan Viên, Huy Cận, Tố Hữu, Bàn Tài Đoàn, Nông Quốc Chấn, Xuân Diệu, Lê Thái, văn của Nguyên Hồng, Phan Khôi, Lê Đạt, Hoàng Trung Thông, Minh Tranh.

Để dư luận khỏi nhận định rằng, dường như DỊP ẤY chỉ có bài thơ "Đời đời nhớ Ông" của Tố Hữu, dưới đây tôi đưa lại các bài thơ của Chế Lan Viên, Xuân Diệu, Huy Cận, cũng đăng trong Văn nghệ số 40 (tháng 3/1953) ấy. — LẠI NGUYÊN ÂN

——————————-



STALIN KHÔNG CHẾT

 

Stalin mất rồi!
Đồng chí Stalin đã mất!
Thế giới không cha nặng tiếng thở dài!
Tin dữ truyền đi
Nỗi đau xé cắt
Vạt áo nhân dân thấm đầy nước mắt
Dao đâm qua triệu triệu tim người
Nhớ bài thơ Nê-ruy-đa cũ
Ca ngợi đêm khuya phòng điện Krem-lin
Vời vợi bóng đèn sáng tỏ
Có một người đêm khuya không ngủ
Thức canh cho thế giới hòa bình
Đồng chí Sta-lin đó!
Sta-lin nay không còn nữa!
Vắng vẻ dáng hình lãnh tụ
Một vừng ráng đỏ
Vĩnh viễn hòa trong xa xanh.
Đồng chí Sta-lin ơi!
Đồng chí Sta-lin không chết.
Đế quốc rồi tuyệt diệt 
Thế giới ta còn nguyên vẹn mặt trời.
Anh đội viên sẽ kể:
Máu của tôi ra nhiều
Trong đạn lửa tôi bỗng nghe: “Đồng chí!”
Ngửng mặt nhìn lên, thấy hình Thống chế,
Mắt tôi hoa trong trong mắt của mặt trời.
Máu tôi ra nhưng máu lại thêm rồi…
– “Xung phong! Giết, giết!”
Ai tung tôi qua bảy tầng giây thép
Sta-lin là tiếng thét
Sta-lin thành bộc lôi (1)
Sta-lin!
Trăm lưỡi mác sáng ngời
Cháy tan vị trí, (2)
Cờ đỏ mọc lên
Trong cờ đỏ tôi thấy hình Thống chế,
Giai cấp chúng ta quang vinh là thế,
Nhìn chiến công tôi, Thống chế mỉm cười.
Mẹ hiền ta ơi!
Em bé ta ơi!
Đồng chí Sta-lin không bao giờ chết!
Cộng sản là mùa xuân,
Cuộc đời là bất tuyệt,
Đảng chúng ta là núi thép
Mỗi chúng là một giọt máu Người
Chúng ta còn,
Sta-lin còn mãi mãi…
Triệu triệu mẹ già, em dại
Đều là súng Sta-lin để lại
Giữ lấy hòa bình thế giới
Tiếng nổ ca vang dội thấu mặt trời.

Tháng 3.1953

CHẾ LAN VIÊN

Nguồn:

Văn nghệ, [Việt Bắc], Hội Văn nghệ Việt Nam, s. 40 (tháng Ba 1953)
Rút từ: Sưu tập VĂN NGHỆ 1948-1954, Hữu Nhuận sưu tầm, Lại Nguyên Ân biên soạn,
Tập 6: 1953, Nxb. Hội Nhà Văn, Hà Nội, 2005, tr. 74-75

CHÚ THÍCH:

(1) bộc lôi: như “bộc phá”
(2) vị trí: ở đây nghĩa là đồn địch.

————————————————-

THƯƠNG TIẾC ĐẠI NGUYÊN SOÁI STA-LIN

 
Đại Nguyên soái Sta-lin đã mất
Tin rụng rời đến với chúng tôi
Cả thế gian như bỗng mất mặt trời
Ba trăm người chúng tôi trào nước mắt
Đứng lên, ngực nghẹn ngào tiếng nấc
Sta-lin, cha vĩ đại của loài người!
Liên Xô giờ đau đớn biết bao nguôi
Và Trung Quốc, Việt Nam và trên khắp cả cõi đời
Từ Nam Mỹ cho đến ngoài Bắc Cực
Những người mến nhân dân và Tổ quốc
Những người mong làm lụng giữa hòa bình
Nghìn triệu người thương khóc Sta-lin
Người xa cách chúng con ngàn vạn dặm
Lời chỉ nghe trên sách báo mà thôi
Mặt chỉ trông trên bức ảnh mỉm cười
Nhưng mà thật thấm nhuần bao trìu mến
Nghe tin mất, mới thấy lòng quyến luyến
Từ bao lâu yêu Người tận tủy xương
Tiếng khóc đây là tất cả can trường
Thấy Người thật là bát cơm, miếng bánh
Người gắn với chúng con trong vận mệnh,
Việt Nam mang công đức của Người s
Vẫn mong Người hơn trăm tuổi dài lâu
Bền như núi, lãnh đạo toàn thế giới
Đời đời sống Sta-lin mãi mãi
Lời khóc Cha như lời chúc thọ Cha
Sta-lin, gương vĩnh viễn không già
Thép vĩnh viễn đã hòa muôn nghị lực!
Mỗi viên đạn bắn tan đầu đế quốc
Là lời ca “Ca ngợi Sta-lin”
Mỗi căn nhà mới dựng, mỗi tiếng máy đào kênh
Là ý chí Sta-lin dẫn dắt
Mặt trời khuất nhưng mặt trời vẫn mọc
Đảng Liên Xô vững chắc vẫn ngời soi
Ơn Sta-lin: nắng ấm mãi loài người.

10-3-1953

XUÂN DIỆU

Nguồn:

Văn nghệ, [Việt Bắc], Hội Văn nghệ Việt Nam, s. 40 (tháng Ba 1953)
Rút từ: Sưu tập VĂN NGHỆ 1948-1954, Hữu Nhuận sưu tầm, Lại Nguyên Ân biên soạn,
Tập 6: 1953, Nxb. Hội Nhà Văn, Hà Nội, 2005, tr. 82

————————————————-

 

XEM PHIM A-DÉC-BAI-DĂNG, NHỚ ĐỒNG CHÍ STA-LIN

 
Xem phim A-déc-bai-dăng
Quê hương phồn thịnh muôn vàn tốt tươi
Dầu phụn tự đáy biển khơi
Lúa bông đến tận chân trời bao la
Mặt con người thắm như hoa
Quê hương xã hội đây là thần tiên
Sta-lin! Đồng chí Sta-lin!
Tên Người đồng vọng khắp miền Ba-cu
Tên Người hoa nở bốn mùa
Tên Người ríu rít giọng đùa trẻ con
Tên Người khắp nước khắp non
Sta-lin bất diệt, Người còn sống đây
Sống cùng dân, sống hang ngày
Mến yên, làm lụng, đắp xây cuộc đời
Người đi Người dặn đủ lời
Chúng con thề quyết theo Người tiến lên
Mai đây độc lập vững bền
Bước theo anh chị khắp miền Liên Xô
Người người hạnh phúc tự do
Sta-lin đã vạch tiền đồ chúng con.

HUY CẬN

Nguồn:

Văn nghệ, [Việt Bắc], Hội Văn nghệ Việt Nam, s. 40 (tháng Ba 1953)
Rút từ: Sưu tập VĂN NGHỆ 1948-1954, Hữu Nhuận sưu tầm, Lại Nguyên Ân biên soạn,
Tập 6: 1953, Nxb. Hội Nhà Văn, Hà Nội, 2005, tr. 76